Daria Ciesielska – pedagog specjalista psychoterapii uzależnień

W 1993 roku wraz z koleżanką podjęłyśmy decyzję o stworzeniu w ramach programu terapeutycznego Ośrodka grupy terapeutycznej dla uzależnionych kobiet. Z różnych źródeł dowiadywałyśmy się wówczas, że tam gdzie próbowano z pracować z samymi kobietami grupy przestawały funkcjonować. Z drugiej strony wiedziałam, że wprawdzie choroba alkoholowa w swoim obrazie klinicznym nie różnicuje płci, jednak istnieje pewna specyfika dotycząca uzależnionych kobiet. Potraktowałyśmy to jak zawodowe wyzywanie i tak to się zaczęło. Na pierwszym spotkaniu pojawiło się bardzo mało kobiet. Towarzyszyła nam duża obawa, czy sprostamy temu zadaniu. Dzisiaj z perspektywy minionego czasu mogę stwierdzić, że warto było się tego podjąć. Przez te wszystkie lata staram się towarzyszyć kobietom w tych pierwszych momentach w poradni, ale również kiedy wchodzą na grupę towarzyszę im w ich radościach i smutkach, wzlotach i upadkach. Praca w tej grupie stała się pasją do tego stopnia, że ich życiorysy i doświadczenia stały się dla mnie inspiracją do napisania pracy magisterskiej o uzależnionych kobietach. Grupa istnieje do dnia dzisiejszego, spotkania odbywają się raz w tygodniu. Uczestniczkami tej grupy są osoby po podstawowym programie terapii. Celem tej grupy jest rozwiązywanie bieżących problemów, wspieranie w utrzymywaniu abstynencji, nabywanie umiejętności ważnych dla trzeźwego życia.

Grażyna Śniegocka Pedagog Specjalista Psychoterapii Uzależnień

Na początku lat 90 rozpoczęłam pracę zawodową w lecznictwie odwykowym. Dla wielu profesjonalistów również dla mnie był to ważny początek uczenia się o uzależnieniu, Chciałam uczyć się i pracować, czułam że moja praca ma sens. Obracałem się wśród ludzi, którzy snuli wielkie plany wokół lecznictwa odwykowego w naszym mieście. Z ogromnym uznaniem wspominam moją obecną Panią kierownik mgr Hannę Rozbicką Winiecką i mojego byłego kierownika Pana mgr Krzysztofa Parusińskiego, którzy mieli ogromny udział w mojej drodze rozwoju zawodowego. To z nimi i całym zespołem terapeutycznym tworzyliśmy i rozwijaliśmy innowacyjny program ambulatoryjnej terapii uzależnienia w Ostrowie wielkopolskim. Zastanawialiśmy się, co można zrobić, żeby było mniej szkód wynikających z picia alkoholu, jak można ulepszyć pomaganie, jak powinna wyglądać terapia odwykowa. Rozpoczęły się specjalistyczne szkolenia w których brałam czynny udział. Na przełomie 1994 i 1995 roku rozpoczęłam Studium Terapii Uzależnień. Tam dowiedziałam się jak powinna wyglądać profesjonalna terapia uzależnienia i współuzależnienia, jak doskonalić metody leczenia. Zaczęłam lepiej rozumieć specyfikę uzależnienia od alkoholu i innych środków zmieniających świadomość. To właśnie w trakcie szkoleń gdzie otrzymywałam nowoczesne narzędzia do leczenia osób uzależnionych, wyłoniła się myśl i wewnętrzny potencjał do utworzenia nowej grupy terapeutycznej dla osób intensywnej terapii pragnących wytrwać w trzeźwości. Na podstawie poradnika i procedury Ani Muszyńskiej „Jak zapobiegać nawrotom picia” oraz książki Terence T.Górskiego i Merlene Miller „Jak wytrwać w trzeźwości” utworzyłam grupę zapobiegania nawrotom choroby w naszej placówce, gdzie głównym celem było przekazanie jak największej wiedzy na temat specyfiki nawrotów choroby, a także wskazanie, jak tę wiedzę stosować w praktyce i jak zmniejszyć lęk związany z tym zjawiskiem. Grupa miała charakter wykładowy z elementami pracy indywidualnej i ćwiczeniami umiejętności, potrzebnymi do trzeźwego życia. Spotkania grupowe były otwarte i odbywały się raz w tygodniu. Na początku miałam wiele wątpliwości, towarzyszył mi lęk i niepewność, zastanawiałam się czy sprostam tak ważnemu zadaniu, ale też nadzieja w powodzenie takiego przedsięwzięcia. Z dnia na dzień stawałam się silniejsza i odważniejsza, nabierałam zaufania do siebie i do tego co robię. Stworzyliśmy też system wolontariatu, gdzie grupę wzbogacały osobiste doświadczenia trzeźwiejących alkoholików. W tym miejscu serdecznie chciałabym podziękować Ryszardowi i Norbertowi za ich życzliwą pomoc w rozwijaniu grupy. Na podstawie wielu wspólnych przemyśleń, wiedzy i doświadczeń program grupy był modernizowany, wzbogacany i urozmaicany. Dziś, z perspektywy czasu wiem, że pomysł utworzenia grupy był słuszny nie tylko dla pacjentów, którzy uczyli się trwać w trzeźwości ale również dla naszej placówki jak i dla mnie, gdzie realizując program uczyłam się jak lepiej rozumieć ludzi i skuteczniej im pomagać. Skłonność do nawrotu jest normalną i naturalną cechą procesu zdrowienia. Uważam za niezwykle ważne, by uzależniony uznał istnienie nawrotów, poznał ich naturę, ale też nauczył się rozpoznawać na długo wcześniej i nie bagatelizować sygnałów nawrotu. Dlatego istotną kwestią w procesie trzeźwienia jest uczestniczenie w grupach wsparcia, spotkaniach.. Z tych względów w ramach programu ponadpodstawowego utworzyłam kolejną grupę ,,zabezpieczania abstynencji” która istnieje do dnia dzisiejszego i przeznaczona jest dla pacjentów do dwóch lat abstynencji. Program zawiera oprócz pracy nad nawrotem choroby elementy pracy nad kompulsywnymi zachowaniami. W trakcie spotkań poruszane są również różne życiowe problemy uczestników. Mają oni możliwość otrzymania wsparcia oraz doraźnej pomocy od siebie nawzajem. Wspólnie z grupą znajdują rozwiązanie, trudnych i bieżących problemów. Kończąc pragnę zaznaczyć, iż praca zawodowa daje mi dużą satysfakcję i zadowolenie. Zdarza mi się spotykać moich trzeźwych pacjentów po czterech, pięciu latach i mam wrażenie, że mogę mówić o dobrym efekcie szczególnie wtedy jeżeli człowiek, którego pamiętam jako praktycznie nie funkcjonującego społecznie ma poukładane swoje życie. Uważam, że to jest sukces i miałam w tym też swój udział.

Łucja Nijakowska-Smolka Socjolog Certyfikowany specjalista psychoterapii uzależnień

W lutym 1993 została utworzona grupa wsparcia dla rodzin żyjących w bliskich relacjach z alkoholikiem. Założycielką grupy była Krystyna Bona, ówczesna pracownica Ośrodka Profilaktyki i Terapii Uzależnień. Początkowo grupa była skierowana dla osób, które byly w indywidualnym kontakcie terapeutycznym. Później jednak stała się oferta dla osób, które ukończyły profesjonalny program terapii dla współuzależnionych. Spotkania grupy wsparcia, na których realizowany był przewodnik odbywały się raz w tygodniu. Profesjonalna terapia dla osób współuzależnionych miała swój początek w 1997 r. Wychodząc na przeciw zapotrzebowaniom pacjentów poszerzyliśmy i dostosowaliśmy ofertę skierowaną dla pacjentów współuzależnionych. Program terapeutyczny dla osób wspóluzależnionych ulegał wielu modyfikacjom i w chwili obecnej odbywa się na trzech etapach, dając duże możliwości pomocowe dla zgłaszających się osób.

Hanna Rozbicka-Winiecka – Psycholog Specjalista psychoterapii uzależnień

Trudno zdecydować co wybrać do opisu 20 lat funkcjonowania placówki – bo to przecież 7300 dni, codziennych decyzji, wyborów, rezygnacji, zobowiązań w obszarze pracy, która jest nadal postrzegana pejoratywnie. Leczenie uzależnień nigdy nie było powodem do dumy dla korzystających z „usług odwykowych” ani wystarczającym powodem do chwały dla pracujących w tym obszarze problemów społecznych. Ważność faktów jest decyzją subiektywną opisującego – dlatego postaram się to zrobić zachowując maksymalny poziom dystansu. W roku 1993 rozpoczęłam pracę w Poradni Odwykowej, w swoim rodzinnym mieście do którego wróciłam po 15 latach. Stan zastany – nowe pomieszczenie przy ulicy Kościuszki 14, 2 maszyny do pisania (1 x elektryczna), zestaw taśm magnetycznych o szkodliwości używania alkoholu, pielęgniarka, ¼ lekarza i zapał do pracy osób, których poprosił do współpracy kierownik tej placówki – Krzysztof Parusiński. W takich warunkach powstawały podstawy nowego myślenia i rozwiązywania problemów uzależnień, pod bystrą obserwacją członków ruchu samopomocowego AA, który w Ostrowie Wielkopolskim miał dłuższe tradycje niż rodzący się właśnie Ośrodek Profilaktyki i Terapii Uzależnień – pierwsza w Polsce jednostka samorządowa. Tworzyliśmy program terapii uzależnień, zatrudnieni intensywnie zdobywali kompetencje instruktorów terapii uzależnień, potem rozpoczynając studia wyższe – specjalistów psychoterapii uzależnień. Razem z kompetencjami pracujących , ewaluował program terapeutyczny, pojawiały się nowe oferty zajęć terapeutycznych nie tylko dbające o umiejętności abstynenckie ale także te niezbędne dla poprawy jakości życia w abstynencji. Pierwszy komputer dostaliśmy (w częściach) od PARPA, kolejne sprzęty (ksero, DVD, sprzęt RTV i inne do psychoedukacji) z dofinansowania dla placówek odwykowych. Zmiana Ustawy o ZOZ-ach (1998 rok) wymusiła zmiany statutowe i przekształcenie placówki w SP ZOZ – w Polsce rozpoczęła się era Kas Chorych. Kolejna zmiana sytuacji prawnej (2012 rok) spowodowała, że jesteśmy aktualnie jedną z niewielu w Polsce medycznych publicznych placówek (tj. nieprywatnych). Rok 2004 zaskoczył nas wypowiedzeniem najmu pomieszczeń przy ulicy Kościuszki 14 i nowe wyzwanie! Adaptacja pomieszczeń w budynku zajmowanym przez Żłobek Miejski przy ulicy Szkolnej 24! Pieniądze na ten cel w całości pochodziły w budżetu Gminy Miasta Ostrowa Wielkopolskiego. Do nowych, wygodnych pomieszczeń przeprowadziliśmy się 15 stycznia 2005. Uroczyste otwarcie w kwietniu 2005 zginęło w wirze śmierci Papieża Jana Pawła II. Przez 20 lat istnienia na „rynku usług terapeutycznych” w zakresie terapii uzależnień i pomocy dla rodzin, mimo kolejnych zmian, tych ustawowych i tych związanych ze zmianą „zasobów personalnych” – emerytury, renty, zmiany pracy (w 2001 roku zrezygnował z pracy Krzysztof Parusiński), nadal utrzymujemy i dbamy o wysoki standard udzielanej pomocy terapeutycznej potrzebującym. Na bieżąco weryfikujemy zakres programu terapeutycznego, tak aby lepiej dostosowywać go do osobistych problemów naszych pacjentów. Od 20 lat uczestniczymy w ofercie profilaktycznej dla naszych dzieci, młodzieży i grup zawodowych. Od 2005 roku staramy się oddziaływać systemowo w tym obszarze. Jakością swojej pracy, wysokimi kompetencjami gwarantujemy, że pieniądze nam przyznane z kontraktów z WOW NFZ oraz umów samorządowych są odpowiedzialnie wykorzystywane. Mamy świadomość, że dziedzina w obszarze której pracujemy jest niewymierna, często mierzona jedynie długością utrzymywanej abstynencji a nie zmianą jakości życia, przez co brak spektakularnych osiągnięć kwalifikujących do uznania. Wiemy jednak, że w wielu sytuacjach, dzięki naszej pracy, wiele osób staje się bohaterami zwycięstw w osobistych obszarach swojego własnego życia.

Ryszard Czapracki – pedagog,opiekun programu dla DDA Grupa wsparcia dla Dorosłych Dzieci Alkoholików.

Działalności grupy wsparcia dla Dorosłych Dzieci Alkoholików została zapoczątkowana w 1995r. Początkowo były to niesystematyczne spotkania dwóch osób, z których jedna posiadała dość bogate doświadczenia w korzystaniu z pomocy grupy samopomocowej dla DDA w Poznaniu. Po upływie kilku miesięcy, z uwagi na fakt zwiększania się liczby osób zainteresowanych udziałem w spotkaniach grupowych dla Dorosłych Dzieci Alkoholików, ustalono stały termin spotkań – każdy roboczy czwartek o godz. 17.00. W początkowym okresie swojej działalności podczas spotkań grupowych pracowano na programie 12 kroków dla DDA. Na przestrzeni kilkunastu lat działalności grupy, bywały kilkumiesięczne okresy gdy grupa zawieszała swoją działalność, głównie z powodu zmiany miejsca zamieszkania uczestników (rozpoczynanie nauki w ramach wyższych studiów lub podejmowanie pracy). W latach 2005 – 2010 spotkania grupy odbywały się dwa razy w tygodniu w poniedziałki, dla tak zwanych DDA młodszych, uczących się i mieszkających wspólnie z rodzicami oraz w czwartki dla tak zwanych DDA starszych, pracujących, posiadających własne rodziny. Aktualnie funkcjonuje jedna grupa, która spotyka się w czwartki w godz. od 17.00 do 19.00. Obecnie z tej formy pomocy korzysta około 15 osób. Głównym przesłaniem działania grupy jest niesienie pomocy osobom na życie których wpłynął lub ciągle wpływa fakt uzależnienia od alkoholu lub innych środków odurzających przynajmniej jednego z rodziców bądź innego dorosłego członka rodziny. Uczestnicy spotkań dzielą się własnymi doświadczeniami siłą i nadzieją. Prowadzenie grupy jest rotacyjne, co tydzień przez inną osobę. Każde spotkanie grupy odbywa się według zasad ustalonych dla grup wparcia.